Bớt sắc tố da là gì?
Bớt sắc tố da là một bệnh da liễu thường gặp nhất với các dấu hiệu cơ bản là những đốm màu có thể nhìn thấy trên da, thường là bẩm sinh, sinh ra đã thấy rõ, nhưng cũng có một số người xuất hiện ở tuổi trưởng thành. Đôi khi bớt sắc tố da đến do sự rối loạn sắc tố da và thường là sự tăng sinh quá mắc của các tế bào sắc tốc ảnh hưởng đến lớp trung bì của da.
Đa phần các tổn thương do bớt sắc tốc đề là lành tính, không ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của chúng ta. Tuy nhiên, bệnh lại ảnh hưởng lớn đến sự tự tin của chúng ta bởi bớt sắc tố da liên quan đến tính thẩm mỹ của cơ thể. bớt sắc tố được chia thành 2 loại cơ bản sau:
- Vết bớt sắc tố như nốt ruồi, các điểm Mông Cổ, cafe au lait, thường có màu nâu, nâu sẫm… được gây ra bởi sắc tố da dư thừa.
- Vết bớt mạch máu với các dấu hiệu như vết bớt màu đỏ, tím hoặc hồng, gây ra bởi các mạch máu bất thường tăng lên trong và dưới da.
- Ngoài ra, chúng ta có thể phân loại bớt sắc tốc theo vị trí xuất hiện hay độ nông sâu của bệnh gồm bớt sắc tố ở lớp thượng bì, hạ bì và bớt sắc tố hỗn hợp.
NGUYÊN NHÂN
Nguyên nhân của sinh bớt sắc tố không rõ, các nhà nghiên cứu đã cho rằng kích thích tố đóng một vai trò trong sự phát triển của bớt sắc tố.
Sinh thiết cấu trúc da vùng bớt sắc tố cho thấy có sự tập trung nhiều tế bào sắc tố melanocyte, sản xuất sắc tố melanin rất nhiều.
Màu sắc bớt sắc tố
Màu sắc bớt sắc tố có thể là màu nâu, nâu đen, hoặc xanh đen. Màu sắc bớt sắc tố có thể thay đổi theo tình trạng cơ thể hoặc môi trường như mệt mõi, kinh nguyệt, thời tiết nóng….
Việc chẩn đoán của bớt sắc tố thường được thực hiện bằng cách quan sát sự đổi màu đặc trưng của da.
PHÂN LOẠI
Bớt Ota (Ota nevus)
Sự tăng sắc tố hình thành các chấm màu xanh, xanh nâu xuất hiện ở vùng mặt, thường theo nhánh dây thần kinh số III và có tỷ lệ gặp ở nữ nhiều hơn 5 lần so với nam. Chúng xuất hiện trong thời kỳ trẻ nhỏ hoặc trưởng thành, thường bị ở một bên mặt, thành những mảng lớn. kích thước to nhỏ khác nhau với nhiều hình dạng. Ngoài ra bệnh nhân thường có thêm cả tổn thương tăng sắc tố ở võng mạc mắt (gặp 63% các bệnh nhân ota nevus). Các tổn thương sắc tố này ít liên quan đến ánh sáng mặt trời, không điều trị tồn tại gần như cả đời ít bao giờ mờ đi.
Bớt Ito (Ito nevus)
Bớt này có màu sắc tương tự như bớt Ota nhưng vị trí tổn thương không đi theo dây thần kinh số 5, không có tổn thương mắt. vị trí của bớt thường ở bả vai hai bên, lưng, thân người…
Đây cũng là một dạng tổn thương giống bớt Ota.
Hori nevus (bớt Hori hay nám chân đinh)
Đây là một loại bớt mắc phải, thường xuất hiện ở nữ giới, lứa tuổi sau sinh cũng có thể xuất hiện từ tuổi thanh niên. Là những đốm nâu riêng biệt xuất hiện ở vùng hai gò má, sống mũi, cánh mũi, thái dương. Có thể là vài chấm nhưng cũng có thể nhiều chấm nâu đậm. Tổn thương Melanin lắng đọng sâu dưới lớp trung bì, nên điều trị gặp nhiều khó khăn, nhưng đáp ứng điều trị bằng laser tốt.
Bớt Becker
Là những bớt màu nâu sẫm, trên vùng bớt có tăng sinh lông, thường gặp nhiều ở độ tuổi 20 – 30 tuổi, thường ở vị trí thân người như vai, lưng, bụng. Bớt có ranh giới rõ, nhưng bờ thường không đều. Tỷ lệ nam bị gấp 6 lần nữ. Đây là một loại bớt đáp ứng điều trị thấp, thường triệt lông vùng bớt trước sau đó sử dụng laser điều trị vùng bớt. Tỷ lệ tái phát cao.
Dát café sữa
Là một loại bớt màu nâu nhạt, giống màu café sữa, có thể xuất hiện bất kì vị trí nào trên cơ thể, bớt thường chỉ có sự lắng đọng melanin ở thượng bì, việc điều trị loại bớt này với laser đáp ứng khá tốt nhưng cũng có tỷ lệ tái phát nhất định, thường gặp ở những người có U xơ thần kinh hoặc mắc hội chứng Marfan.
Spilus Nevus
Là tổn thương tăng sắc tố màu xanh đen, nâu đen trên nền của một tổn thương giống dát café sữa. Các tổn thương này hay gặp ở thân mình hoặc chi dưới, do có các tổn thương đậm độ màu khác nhau nên việc điều trị cũng khó khăn hơn dát café sữa.
Bớt rượu vang
Bớt rượu vang là một dạng U máu, bớt thường là bẩm sinh, bớt có màu đỏ như màu rượu vang đỏ. Bớt có thể gặp bất cứ vùng nào trên cơ thể như mặt, cổ tay… nhưng thường gặp nhất là mặt. Vì là một dạng U máu nên trong điều trị bớt bằng laser mô đích cần tác động là tế bào hồng cầu và phân tử Hemoglobin. Bớt thường được điều trị bằng các laser màu cho kết quả khá tốt.
Bớt xanh mông cổ
Đây là một loại bớt lành tính, thường gặp ở trẻ em sơ sinh, vị trí hay gặp vùng lưng, mông, đùi hoặc thân người, ít gặp vùng mặt. bớt này sẽ tự hết trong quá trình phát triển của trẻ.
Bớt sắc tố có thể điều trị hay không?
Như đã nói ở trên, bớt sắc tố da là bệnh là tình và có thể được điều trị khỏi nếu như bạn phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời. Theo các bác sĩ y khoa thì bớt sắc tố da có thể được khắc phục bằng các cách sau:
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Điều trị bằng thuốc
Propranolol nhằm ngăn ngừa tiến triển của bệnh u mạch máu bằng cách thu nhỏ 1 khối u đang tăng lên.
Corticosteroid dùng để ức chế sản sinh các hắc sắc tố melanin trên da đồng thời cũng có tác dụng trong việc ức chế sự sản sinh của vết bớt u mạch máu.
Hydroquinone tác dụng ức chế sản sinh melanin thông qua cơ chế ức chế sản sinh mạnh mẽ enzym tyrosinase.
Pidobenzone tác dụng ức chế mạnh mẽ enzym tyrosinase và hoạt chất này khá an toàn khi không gây ra bất cứ tác dụng phụ không mong muốn nào.
Phẫu thuật cắt bỏ
Áp dụng cho những người bị bớt sắc tố có liên quan đến nốt ruồi trên da, các vết bớt lớn lồi hẳn trên về mặt da và có dấu hiệu lớn dần, không thể tự biến mất. Bạn có thể lựa chọn phẫu thuật xâm lấn dùng dao kéo và phẫu thuật xấm lấn tối thiểu không sử dụng dao kéo. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định trường hợp cần phẫu thuật và trực tiếp tiến hành cắt bỏ để điều trị hiệu quả và an toàn bớt sắc tố da.
Phương pháp đặc trị bằng laser
Công nghệ Picosecond Nd: YAG Laser – Công nghệ hiện đại nhất với độ rộng xung đạt 450ps được ứng dụng trong trị liệu bệnh lý sắc tố da và loại bỏ hình xăm nhiều màu. Hiệu ứng quang cơ đóng vai trò chủ đạo thay vì hiệu ứng quang nhiệt chọn lọc trong trị liệu. ứng dụng lâm sàng ghi nhận hiệu quả vượt trội thông qua 3 tiêu chí:
- Hiệu quả: Loại bỏ dễ dàng, triệt để các sắc tố da, đáp ứng với các sắc tố nhỏ nhất đến nm (nanometer).
- Thời gian trị liệu: Thời gian trị liệu rút ngắn 1/3 dến 1/2 so với liệu trình trị liệu sử dụng thiết bị laser truyền thống.
- Tai biến: Tai biến giảm hoặc chưa được ghi nhận khi ứng dụng PicoCare trong trị liệu bệnh lý sắc tố da (Các bác sĩ chưa ghi nhận hiện tượng giảm hoặc mất sắc tố sau khi trị liệu bệnh lý sắc tố Melasma).
